အေျခခံ Internet အသံုးျပဳပံု .....

Internet အေၾကာင္းကို မေျပာခင္မွာ အရင္ဆံုး Internet Services ေတြကိုအရင္ေျပာျပပါ့မယ္.....။

(1) www(world wide web)
(2) E-Mail (Electronic mail)
(3) IRC (Internet Relay Chat)
(4) FTP (File Transfer Protocol)
(5) Telnet (Telecommunication Network )
အရင္ဆံုးေျပာမွာကေတာ့ World Wide Web service ပါ... အင္တာနက္၀ဘ္ဆိုက္ေတြကို ၾကည္႕ရင္ Internet Explorer (Web Browser) အင္တာနက္ၾကည္႕တဲ့ေဆာ့ဖ္၀ဲကုိ အရင္ဆံုးဖြင့္ရပါတယ္...။ IE Icon ေလးကို Desktop double-click ျပီးေခၚလို႕ရပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ရင္ Start>Programs>Internet Explorer ကေနသြားလည္းရပါတယ္...။ Short cut အေနနဲ႕ Window+R => Run မွာ iexplore လို႕ရိုက္၊ျပီး Enter ႏွိပ္ပါ...။ IE ကိုဖြင့္ျပီးသြားရင္ေတာ့ Address လို႕ေရးထားတဲ့ Address Bar ေပၚမွာ ကိုယ္ၾကည္႕ ခ်င္တဲ့web site လိပ္စာကုိရိုက္ထည္႕ျပီးရင Enter ႏွိပ္လုိက္ပါ...။ ကိုယ္ေတာင္းတဲ့၀ဘ္ဆိုက္ကို Browser ကသြားျပီးေခၚေပးပါလိမ့္ မယ္...။ ဥပမာ - www.people.com.mm ဆိုတဲ့ people ရဲ႕ ၀ဘ္ဆိုက္လိပ္စာေလးကို address bar မွာရိုက္ထည္႕ျပီး Enter ႏွိပ္လိုက္ရင္ people ရဲ႕ မူလဦးဆံုး web page ၾကီးေပၚလာပါလိမ့္မယ္...။ ၀ဘ္ဆိုက္တစ္ခုရဲ႕ ပထမဦးဆံုး page ကုိ Home Page လို႕ေခၚပါတယ္...။ အဲဒီကေနကုိယ္ၾကည္႕ခ်င္တဲ့ link ေတြကို ဆက္ဆက္ျပီး ၀င္ၾကည္႕ႏိုင္ပါတယ္...။ အင္တာနက္ေပၚမွာ ၀ဘ္ဆိုက္ေတြကိုၾကည္႕တဲ့အခါ လက္၀ါးပံုစံေလးေပၚတဲ့ေနရာတိုင္းဟာ Hyper Link ဆိုတဲ့ link ေတြရွိေနလို႕ click ျပီး ၀င္ၾကည္ ့ ႏိုင္ ပါတယ္...။ အဲဒီမွာေျပာစရာရွိတာက ၀ဘ္ဆိုက္လိပ္စာတစ္ခုမွာ အတိအက်ေျပာရရင္အပိုင္း(၄) ပိုင္းရွိပါတယ္...။ ၀ဘ္ဆိုက္လိပ္စာကို
Uniform Resource Locator (URL) လို႕လည္းေခၚပါတယ္...။
ဥပမာ- www.planet.com.mm မွာ
(1) www=World Wide Web

(2) planet=Owner Name(web site ကိုတည္ေထာင္သူကေပးထားတဲ့နာမည္ပါ)

(3) com=Domain Name
ဒီအပိုင္း(၃) မွာ ခြဲျခားစရာေတြရွိပါေသးတယ္...။
com=commercial , gov=government, org=organization, mil=military, co=cooperation, edu=education, net=Network..စသျဖင့္ေပါ့ေလ...
ဆိုလိုတာက com ဆိုတာစီးပြားေရး၀ဘ္ဆိုက္ေတြကိုေျပာတာပါ(e.g www.planet.com.mm)
gov ဆိုရင္ေတာ့အစိုးရအဖြဲ႕အစည္း၀ဘ္ဆိုက္ျဖစ္ပါတယ္(e.g www.mofa.gov.mm)
org ဆိုတာကေတာ့ အစိုးရမဟုတ္တဲ့ ပုဂၢလိကအဖြဲ႕အစည္းျဖစ္ျပီး အက်ိဳးအျမတ္အတြက္ မရည္ရြယ္တဲ့ဆိုက္ျဖစ္ပါတယ္(e.g www.myanmarfamily.org)လိုမ်ိဳးဆိုက္ပါ...။
net ဆိုရင္ေတာ့ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ကြန္ယက္နက္၀က္ခ္ ခ်ိတ္ဆက္မွုကို ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕၀ဘ္ဆိုက္မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ (e.g http://www.bagan.net.mm)အရ #414...ပါ။

4). country code =ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံရဲ႕code ျဖစ္ပါတယ္.(ျမန္မာဆိုရင္ mm ေပါ့၊ jp,cn,au,ru,ca,us,th,etc., ဆိုျပီး ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ code ေတြကိုခြဲျခားထားပါတယ္။)

ဒီေလာက္သိရင္ေတာ့ ကိုယ္ၾကည္႕တဲ့၀ဘ္ဆိုက္အမ်ိဳးအစားကို ခြဲျခားတတ္ေလာက္ပါျပီ...။
ဒီအပိုင္းကေတာ့ ၀ဘ္ဆိုက္ေတြၾကည္႕တဲ့အပိုင္း (Web Surfing) လို႕ေခၚပါတယ္...။
ေနာက္ဆက္ေျပာျပမယ့္အပိုင္းကေတာ့ တကယ္လို႕ ၾကည္႕ခ်င္တဲ့အေၾကာင္းအရာတစ္ခုရဲ႕ ၀ဘ္ဆိုက္လိပ္စာကို မသိခဲ့ဘူးဆိုရင္ၾကားကေနတဆင့္ သြားရွာခိုင္းမယ့္ (Search Engine) အေၾကာင္းေပါ့ေနာ္....။
www.google.com
www.yahoo.com
www.altavista.com
www.lycos.com
နဲ႕ေနာက္လည္းရွိပါေသးတယ္...။ သိသေလာက္က်န္တာေတြကေတာ ့ေမ့ေနလို႕ေနာ္...။ အခုအဲဒီထဲကအသံုးမ်ားတာတဲ့ google နဲ႕ရွာၾကည္႕တာကိုေျပာျပပါ့မယ္...။
ဥပမာ- ထိုင္းမွာရွိတဲ့တကၠသိုလ္ေတြရဲ႕၀ဘ္ဆိုက္ေတြကိုၾကည္႕ခ်င္ရင္...
www.google.com ထဲကို၀င္. google Home Page တက္လာရင္ ေအာက္ဘက္က box (Search Box လို႕ေခၚပါတယ္) မွာ universities in Bangkok လို႕ရိုက္ျပီး Search ကို click လိုက္ပါ..။ ဒါ.ရင္ေတာ့ ဘန္ေကာက္မွာရွိတဲ့ တကၠသိုလ္ေတြရဲ႕ ၀ဘ္ဆိုက္ေတြရဲ႕link ေတြကိုေဖာ္ျပေပးပါလိမ့္မယ္...။ အဲဒီထဲကမွ ကုိယ္ၾကည္႕ခ်င္တဲ့ တကၠသိုလ္ရဲ႕ link ကုိ click ျပီးၾကည္႕ႏိုင္ပါျပီ...။ ကိုယ္ရွာခ်င္တာက အတိအက်သိရင္ေတာ့ စကတည္းက Search box မွာ အတိအက်ရွာလို႕ရပါတယ္...။ဒါက ၀ဘ္ဆိုက္ေတြကို ရွာခိုင္းတာပါ...။ တကယ္လို႕ပံုေတြ(Images) ကုိရွာခ်င္တာဆိုရင္ေတာ့ www.google.com ထဲကို၀င္ျပီးရင္အေပၚက Image ဆိုတာကို အရင္ဆံုးclick ရပါတယ္...။ ျပီးမွ Search box မွာ ကိုယ္ၾကည္႕ခ်င္တဲ့ ပံုရဲ႕နာမည္ကိုမွန္ေအာင္ရိုက္ျပီး Search Image ကို click ျပီးရွာရပါတယ္...။
ဥပမာ - Britney Spear ရဲ႕ပံုေတြၾကည္႕ခ်င္ရင္ Search box မွာ Britney Spear လို႕ရိုက္ထည္႕ပါ...။ ဒါမွမဟုတ္ ဘုရားရုပ္ပံုေတြကို ရွာခ်င္ရင္ေတာ့ Buddha image in Myanmarလို႕ရိုက္ထည္႕ျပီးရွာလို႕ရပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ဘုရားပံုေတြကိုထုတ္ျပေပးပါလိမ့္မယ္...။ အဲလိုထုတ္ျပေပးတဲ့အခါမွာ Page ရဲ႕ ေအာက္ဆံုးမွာ Results Page 1 to 10 ထိျပေပးပါတယ္...။ ဆက္ၾကည္႕ခ်င္ရင္ Next နဲ႕ဆက္ျပီး page တစ္ခုျပီးတစ္ခု ဆက္သြားႏိုင္ပါတယ္...။ ဒါက ကိုယ္သိခ်င္တာကို ရိုက္ထည္႕ျပီးရွာတဲ့ နည္း Robot Search လို႕ေခၚပါတယ္...။ ေနာက္တစ္နည္းကေတာ့ Directory Search နဲ႕လည္းရွာလို႕ရပါတယ္...။အဲလိုရွာခ်င္ရင္ေတာ့ google နဲ႕ပဲေျပာျပပါ့မယ္...။ www.google.com ထဲကို၀င္၊ျပီးရင္ အေပၚက more>>evenmore>> Blog Search, Directory, Images, News ဆိုျပီးကုိယ္ရွာခ်င္တဲ့ဟာေတြထဲကိုဆက္၀င္ျပီး ရွာလို႕ရပါတယ္...။ ဒါကSearch Engine ကို google နဲ႕ေျပာပါတာပါ...။ က်န္တဲ့ www.yahoo.com နဲ႕လည္း၀င္ရွာၾကည္႕ပါ...။ ရွာတဲ့အခါမွာ တိက်ဖို႕ေတာ့လိုပါလိမ့္မယ္...။ ဥပမာ -(George W Bush ရဲ႕၀ဘ္ဆိုက္ကုိၾကည္႕ခ်င္တယ္ဆိုပါေတာ့) Search box မွာ George W Bush ပဲရိုက္ထည္႕ရင္ေတာ့ ထုတ္ေတာ့ထုတ္ျပေပး ပါလိမ့္မယ္...။ ဒါေပမယ့္ George W Bush ဆိုတဲ့နာမည္ပါတဲ့ ဆိုက္တိုင္းကိုထုတ္ျပေပးတဲ့အတြက္မေသခ်ာပါဘူး...။ ကုိယ္ရွာခ်င္တဲ့ ဟာက အေမရိကန္သမတၱဆိုရင္ေတာ့ George W Bush (American President) ဆိုျပီးရိုက္ရင္ပိုျပီးတိက်တဲ့ results ေတြကိုေတြ႕ရ ပါလိမ့္မယ္...။ ေနာက္ David Beckham (Football Player) ေပါ့ေနာ္...။ တကယ္လို႕ software ေတြကို download ခ်ခ်င္ရင္ေတာ့ ဥပမာ - Photoshop CS ကို ေဒါင္းခ်င္ရင္ Search Box မွာ Photoshop CS Free download လို႕ရိုက္ထည္႕ျပီး အဲဒီလင့္ခ္ေရာက္ေအာင္ သြားႏိုင္ပါတယ္...။ ကိုယ္ေဒါင္းလုဒ္လုပ္ခ်င္တဲ့လခ့္ကိုclick လုိက္ရင္ download box ေလးက်လာတဲ့အခါမွာ Save buttonကုိ click ျပီးသိမ္းမယ့္လမ္းေၾကာင္းေလးကိုေရြးေပးျပီး file name ေပးလုိက္ကာ OK ဆိုရင္ရပါျပီ...။ Favourite ထဲမွာသိမ္းျခင္း အဲဒါကေတာ့ကုိယ္အၾကည္႕မ်ားတဲ့ၾကိဳက္တဲ့၀ဘ္ဆိုက္ေတြကုိ Favourite folder ထဲမွာ သိမ္းထားျခင္း အားျဖင့္ကုိယ္ၾကည္႕ခ်င္တဲ့အခါ ၀ဘ္ဆုိက္လိပ္စာေတြကိုျပန္ရိုက္ထည္႕စရာမလုိေတာ့ပဲ Favourite ထဲကေနျပန္ျပီး click လိုက္တာနဲ႕အဲဒီဆိုက္ကိုထုတ္ျပေပးပါတယ္...။

ဥပမာ-www.google.com/accounts ေနရာကို၀င္လို႕gmail ကို၀င္လို႕ရတဲ့အဲဒီလင္ခ့္ေရာက္သြားတဲ့အခါမွာအဲဒီ link ကိုfavourite folder ထဲမွာသိမ္းထားခ်င္ရင္…..Favourites>Add to Favourites ကို click ျပီးရင္ Name ေနရာမွာ Gmail Email from Google ဆိုတဲ့နာမည္ေလးေတြ႕ရပါမယ္။ အဲဒီနာမည္အတိုင္း သိမ္းထားခ်င္ရင္ေတာ့ OK ကုိ click . Favourite ထဲက link ကုိျပန္ေခၚခ်င္ ရင္ေတာ့ Standard Buttons ေတြထဲက Favourite ဆိုတဲ့အ၀ါေရာင္ၾကယ္ပံုစံေလးကို click လိုက္ရင္ ဘယ္ဘက္မွာ Favourite ထဲမွာကုိယ္သိမ္းထားတဲ့ link ေတြထဲက ၾကိဳက္တဲ့ link ေပၚမွာ click လိုက္ရင္ရပါျပီ...။အဲဒီPage ကုိထုတ္ျပေပးပါလိမ့္မယ္...။
Home Page တင္ထားျခင္း (Internet Explorer or Browser ထဲကို၀င္လုိက္တာနဲ႕ကိုယ္ေတြ႕ခ်င္တဲ့ web site ကို home page အျဖစ္ထည္႕ထားႏိုင္ပါတယ္) ဥပမာ - www.wikipedia.org ကို home page တင္ခ်င္ရင္… IE ထဲမွာ Tools>Internet Options> Address: မွာ www.wikipedia.org >OK (or) www.myanmarfamily.org ကို home page တင္ခ်င္ရင္ေတာ့ ခုနကေနရာမွာ www.myanmarfamily.org >Ok လိုက္ပါ...။ေ နာက္တစ္ၾကိမ္ IE ကုိျပန္ဖြင့္တာနဲ႕ကိုယ္တင္ထားတဲ့ site က Home Page အေနနဲ႕တန္းျပီးတက္လာပါလိမ့္မယ္...။ History Files မ်ားကိုွရွင္းျခင္း(IE ထဲမွာ users ေတြၾကည္႕ခဲ့တဲ့web sites ေတြကို default အေနနဲ႕ရက္(၂၀) စာသိမ္းေပးထားပါတယ္...။အဲေတာ့ၾကည္႕တာနဲ႕အမွ်သိမ္းထားရတဲ့ ဟာေတြပိုမ်ားလာေတာ့ ၀ဘ္ဆိုက္ေတြ ကိုၾကည္႕ တဲ့အခါမွာတက္တာပိုျပီးေလး/ေႏွးသြားေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ History Files ေတြကုိသြားသြားျပိီးဖ်က္ျပစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါကေတာ့…. Tools>Internet Options>History ဆိုတဲ့ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ Clear History Button ကုိ click >box တစ္ခုက်လာရင္ yes ကို click .ဒါဆိုရင္ေတာ့သိမ္းထားတဲ့History Files ေတြကိုဖ်က္ျပစ္ေပးပါတယ္...။တကယ္လို႕ History Files ေတြကို (၅) ရက္စာပဲသိမ္းေပးထားေစခ်င္ရင္ေတာ့ History ေခါင္းစဥ္ေအာက္က days to keep Pages in history မွာ "5" လုိ႕ပဲေလ်ာ့ထားလိုက္ပါ...။ၿပီးရင္ ေတာ့ OK . Web Addresses, Username & Password ေတြကိုမွတ္မထားေစခ်င္ရင္….
IE ထဲမွာကိုယ္ၾကည္႕ခဲ့တဲ့ web site address ေတြ၊ အီးေမလ္းရဲ႕ username & password ကိုမွတ္မထားေစခ်င္ရင္ေတာ့ (သူမ်ားေတြကိုမသိေစခ်င္ရင္) Tools>Internet Options>Content Tab>Auto complete Button >Web Addresses , forms, usernames & passwords (၃) ခုရဲ႕ေရွ႕မွာ uncheck(အမွန္ျခစ္ေဖ်ာက္ေပး)လုပ္ေပးလိုက္ပါ...။ ရွိျပီးသားေတြကိုရွင္းျပစ္ခ်င္ရင္ေတာ့ ေအာက္ဘက္မွာ Clear Forms , Clear Passwords Button ကို click လိုက္ရင္အဲဒါေတြကိုရွင္းေပးပါလိမ့္မယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ကုိယ့္ အီးေမလ္း ရဲ႕ username & password ကိုမွတ္မထားေတာ့ဘူးေပါ့။ Internet Services ေတြထဲ ဒုတိယေျမာက္တစ္ခုကေတာ့E-Mail ေပါ့ေနာ္
E-mail မွာ Web Mail(Free E-Mail) ကုိသံုးၾကတာမ်ားပါတယ္။ ဆိုတာကေတာ့အင္တာနက္၀ဘ္ဆိုက္ေတြေပၚကေနပဲေမးလ္းကို လက္ခံ/ပို႕ျပီးအသံုးျပဳတာကိုေျပာတာပါ...။ဥပမာ-gmail,yahoo mail တို႕လိုမ်ိဳးေပါ့။ သက္ဆိုင္ရာ၀ဘ္ဆိုက္လင့္ခ္ေတြအတိုင္း၀င္၊ account ေဆာက္ျပီးသံုးတာေပါ့။ အလကားရတဲ့ဟာမို႕free e-mail လုိ႕လည္းေခၚပါတယ္...။ Internet Services ေတြထဲတတိယ
ေျမာက္တစ္ခုကေတာ့ IRC လို႕ေခၚတဲ့တစ္ေယာက္နဲကတစ္ေယာက္ အြန္လိုင္းေပၚမွာအျပန္အလွန္စကားေျပာလို႕ရတဲ့(chatting) ပါဘဲ။ဥပမာ-gmail,yahoo စသည္တို႕နဲ႕လည္းေျပာလို႕ရသလို chatting sites ေတြလည္းသီးျခားရွိပါတယ္...။
www.person.com
www.italky.com
www.myanmarchatonline.org
www.shwesagar.com
စသျဖင့္ေပါ့ေနာ္အဲဒါေတြကေတာ့chatting ေျပာတဲ့ဆိုက္ေတြေပါ့...။Internet Relay Chat & E-Mail ကေတာ့မတူဘူးေပါ့...။ E-Mail Service ကေတာ့ သူမ်ားကိုစာပို႕ထားရင ္အဲဒီလူကကိုစာပို႕ေနခ်ိန္တြင္းမွာမရွိလည္းရပါတယ္...။ ႏွစ္ဘက္လံုးအြန္လိုင္းမွာ ရွိေနစရာမလိုပါဘူး...။ သူအားတဲ့အခ်ိန္သူ႕account ကုိဖြင့္မွာအဲဒီစာကို ဖတ္ၾကည္႕ႏိုင္ပါတယ္...။ Internet Relay Chat (chatting) က်ေတာ့ တခ်ိန္တည္းမွာ ႏွစ္ဘက္လံုးကတျပိဳင္နက္တည္းရွိမွ အျပန္အလွန္ေျပာလို႕ရမွာဆိုေတာ ့ဖုန္းလိုမ်ိဳးပဲေပါ့ေနာ္။
Internet Services ေတြထဲ စတုတၳေျမာက္တစ္ခုကေတာ့ ဖိုင္ေတြကို တစ္ေနရာကတစ္ေနရာအျပန္အလွန္ပို႕ျပီး မွ်ေ၀သံုးစြဲ လို႕ရႏိုင္ေအာင္လုပ္ေပးတဲ့ service ဆုိျပီးေတာ့နားလည္ထားပါတယ္...။ဥပမာ-ေဆာ့ဖ္၀ဲေတြ၊ဟာ့ဒ္၀ဲနဲ႕ ပတ္သက္တာေတြ၊ နည္းပညာေတြကို ေဒါင္းလုဒ္လုပ္လို႕ရႏိုင္တဲ့ဟာမ်ိဳးေပါ့...။ ေဆာ့ဖ္၀ဲေတြကို ေဒါင္းလုဒ္လုပ္ခ်င္ရင္ေတာ့ သိသေလာက္ဆိုက္ေလးေတြကို ဥပမာအေနနဲ႕ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္...။
www.filehippo.com
www.ifile.it
www.oebook.com (အီးဘုတ္ေတြကိုေဒါင္းလုဒ္လုပ္)
ဖိုင္ေတြကို upload (ပို႕ခ်င္တဲ့ဖိုင္ေတြကိုသူမ်ားဆီကုိတင္ျပီးပို႕ျခင္း)
Downloading (အင္တာနက္ေပၚကေန ဖိုင္၊ပံု။ေဆာ့ဖ္၀ဲတစ္ခုခု ကိုယ့္ဆီမွာဆြဲယူသံုးျခင္း)
Uploading (အင္တာနက္ေပၚကို ကိုယ့္data ေတြကိုတင္ျခင္း၊ သူမ်ားဆီကုိ ကိုယ္ပို႕ေပးခ်င္တဲ့ဖိုင္ေတြကိုေပးပို႕ျခင္း) လို႕ခြဲျခားမွတ္ထားႏိုင္ပါတယ္။

Internet Services ေတြထဲ ေနာက္ဆံုးတစ္ခုျဖစ္တဲ့ (Telnet)ကေတာ ့အသံုးေတာ္ေတာ္နည္းပါတယ္။ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံကေန အျခားႏုိင္ငံမွာရွိတဲ့ကြန္ပ်ဴတာကို အေ၀းကေနျပီး ဆက္သြယ္ထိန္းခ်ဳပ္ကာ လွမ္း၀င္ျပီးအသံုးျပဳႏိုင္တဲ့(Remote access) လို႕နားလည္ထားပါတယ္။

အားလံုး အဆင္ေျပၾကပါေစ။

soruce : ဖင္ေယာ္စိုး